EVET HEMŞİNLİYİM

[Hayrik]

[Lidulit]

Yes hayeren ckidim Hayeren bilmiyorum.

[Khachkar53]

Hagop,
Merhaba, öneclikle sorularıma verdiğiniz cevaplardan dolayı çok teşekkür ederim, bugün size "Ardeşen " ismini soracam, anlaşılan Ardeşen ismi lazca değil fakat Ardeşen hemen hemen (Bir köy hariç) Laz ama ismi neden Hemşince yani Ermenice kalmış? bir Fındıklıya bağlı "Chanpet" köyü var ki bu köy en katı Lazca konuşan köy bizim orda ama bunun ismi de bana Ermeniceymiş gibi geliyor ( Khachapit ) den yola çıkarak. yine o köyde "Sofiyan" isminde bir adam yaşadığını biliyoum (şimdi ölmüş olabilir) Cahpet te 2-3 aile hemşinli.

Birkaç kelime sayacağım yine
Ketaman : Tuzluk (Hayvanlara verilen tuz için ) Ketkhash : Çok tuzluya diyoruz (yemek olabilir)
Patkha: şımarık ve saçma sapan konuşan (kızlar için daha çok )
Tampoot: bir yer ismi .
Churcha: İnce bir kuş çeşidi.
Dugdi : Baltanın arka kısmı .
Chekşiş: mmısır vb tarlalara yabani hayvan gelmesin diye yapılan su ile çalışan korkutma düzeneği.
Ğonkşi: İri yarı.
Dimishki: Yine iri yarı adamlar için kullanılır.
Tsana : İnce bir kuş çeşidi.

Şimdiden teşekkür ederim.

[Lidulit]

Ben bi Ketaman i anladim , bizim orda ketomon denir , benim farkettigim baska yerdeki A harfi bizde cogunlukla O ya dönüsüyor .

Diyer kelimeleri ben hic duymadim kelimelerin sekline bakilirsa hic bizim kullanabilecigmiz kelimelerle benzemiyor gibime geldi bana ; O kelimeler lazcadan gecmis olmasin size . Tabi Hagop illaki daha net bir aciklama yapabilir.

[hagop]

Sevgili Khachkar53 ve Sevgili Lidulit,

Evet, "ketomon"da oldugu gibi genellikle M ve N seslerinden once A harfi O'ya donusuyor. Bazi baska istisnalarda da bu oluyor ama simdi bir ornek aklima gelmiyor. Enteresan olan su ki ister Rize, ister Hopa, ister Rusya Hemsinlileri olsun bu degisimin farkindalar ve bazen kelimenin orijinalini verebiliyorlar.

Ktaman (k ile t arasinda ı sesi var) kit = (sut) sagmak + aman kelimelerinden olusuyor. Tuz Ermenice'de "ağ". Ktkhash hakikaten de yemek ismine benziyor ama ben boyle bir yemegi bilmiyorum. Ayni zamanda u "kıt" koku nasil tuz anlamina donusmesi aklimi kurcaliyor.

Ben de bu son listedeki kelimelerin cogunun Ermenice'den geldigini zannetmiyorum. Lidulit'in dedigi gibi Lazca olmalilar.

Tamput Ermenice gibi gozukuyor (orijinali sozlukte yazilis sekli degisik iki ayri kelimeden birisinden gelme olasiligi var). Ama Hemsin'de de olan "tump" kelimesinden geldigini zannetmiyorum.

"Dmishkhi" hakikaten sozlukte iri yari anlaminda yer aliyor.

Ardesen yerlesim yeri Ermenice'den ama bu tarihcilerin aklini kurcalamiyor degil. Tabii ki burasi Firtina deresinin denize dokuldugu yer ve Camlihemsin'e pek yakin. Ama aralarinda 5-10 Laz koyu var. Tarihi bilgi olarak bu hususta elimizde hic bir veri yok. Bir tarihci arkadasim yorede koy sakinleriyle konustugunda gecmiste bu aradaki koylerde Hemsinliler yasadigini soylemis. Bu dogru mu, hikaye mi bilemeyecegim. Eger dogruysa kisa bir sure mi buralarda yasadilar, o da bilinmiyor. Ardesen'den yukarisi Ağvan yer ismi de cok enteresan.

Canpet koyu isminin Ermenice'den geldigini zannetmiyorum. Gurcuce'de "Can" Laz demek ama oradan gelip gelmedigini de bilemeyecegim. Bilgi alanimin disinda kaliyor ne yazik ki. Khachapit isminin "Khach" kismi cok muhtemelen Ermenice but "pit" kismi Lazca gibi gorunuyor. Sofiyan ismi saniyorum "sofular" manasinda, once Arapca ve Farsca'ya bakmak lazim diyorum.

[ferahzade]

[Khachkar53]

Hagop,
Merhabalar bugün yine anlamını Türkçede bulmadağım kelimeler var) bu arada "Ketaman" söcüğünü tam olarak ne işe yaradığını öğredim Ketaman inek sağarken İneğe süt vermek için boyuna asılan genelde keçi kılından yapılan kap, şimdi heralde biraz daha anlamı kolaylaştı (bu bilgiyi halamdan öğrendim ) tabi köyden uzak olduğumuz için bazı kelimeleri hatırlamak zor oluyor.

Pachinga: Dayak anlamına geliyopr (Heralda Bi Pachingaden gechceksen ha!!)
Agish : ateş karıştırmaya yarayan ( maşa)
Cimokhuş:kırışık, kırıştırmak
Meson : üste giyilen bir eşya (bluz v b)
Ruza: Ceket
Gecüc:yağ konan kap
Forka : Uzun kadın elbisesi
Keinc: Ekmek kabuğu (özellik mısır ekmeğininm sert kısmı)
Cimort: gözdeki çapak
Khelort: yer altında yaşayan bir hayvan
Şörong: salya
Peleki : açık ateşte içinde ekmek pişirilen taş

Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.

[hagop]

Merhaba/parev Khachkar53,

Bizde de agiş atesten ekmek vs. gibi seyleri cekmek icin ucu duz kurek gibi olan alet (maşa degil).

Cimokhush, cımrel (kırıştırmak) sozcugunu cagristiriyor. Hemsinlilerin de bildigi cımur yemek cesidi bu kokten geliyor.

Gıcuc = su vs. sivilar icin testi.

Bizde de khıhlurt, 1) yer altında yaşayan bir hayvan, kostebek; 2) bazen kertenkeleye de deniyor. Bildigim kadariyla her iki anlam Hemsin'de var.

Kerinch = yemekten artakalan kuruyup sertlesmis madde

Cimort aklimi kurcaliyor ama kokunu bulamiyorum.

Meson, ruza, forka Rumca'ya benziyor.

Şörong'u bilemeyecegim.

Peleki de Rumca'ya benziyor. Saniyorum Karadeniz'de Rumlar ve Lazlar da kullaniyorlar bu kelimeyi.

[hamam amatuni]

[Hayrik]

[Lidulit]

Bizde normalde Tump denir . Tump Yüksek kalkik yer.

[Hayrik]

[Lidulit]

[Lidulit]

Acaba Gormin diye bir kelime sözlükte yer aliyormu ?

[Hayrik]