Ashot Kochkonyan :: Avjutin (Avcutin)

[avetik]

Աշոտ Քոչկոնյան
ԱՎՋՈՒՏԻՆ
(Համայակ Վառվաշտյանի Հիշատակին)

1.
Գագեսն ու Թաքեսը իրար հետ հաշտ ին,
Ավջուտին ընուշ շատ հավաս մաշտ ին,
Քալ դապացըն հնչուկ Սուբեշին կեդը
Պռնաձունի ընեց բարոտին հեդը։

Աս դարի ծմեռը ուշ բորոն էրի,
Ավջուտինի կորձը մնաց օր–օրի,
Յալի չալտուդերը մոն կալըն դողոն
Գագեսն ու Թաքեսը բուղալմիշ ըղոն։

Ալի եգոն հունվար օմսուն օրերը,
Գագեսն ու Թաքեսը ընգոն սարերը,
Առին ուրինց հեդ Գիգոսն ալ էրգըն,
Հնոր կլդորվողին վիր քաշա բառգըն։

Ջվդեցին, վիր օնցոն մաղլուտ փշուդը,
Քրքրեցին Գիչմայլի մոտի լաշուտը,
Աս օր ուշ ա, աստին, մնցակ բարաբ,
Եկուց, այճեր, ցիրը ըլլուշ ա խարաբ։

2.
Կիշերը այազ էր, էղիմը ձկաց,
Թաքեսը նարին էր, գոխգոխաց, թոքաց,
Փափախը ինչկան ալ օնգոջնուն գաբեց,
Հարբուխը Գագեսին քնթերը փագեց։

Գիգոսը այճոմը շիպալի էր,
Ահըռուշը տողտողուշըն հայդնի էր,
Ընդի գաբածունիր թվոնգը ջդին,
Ֆիշաղը դուդգին նես, չախմախն ալ օդին,

Գագեսն աստավ՝ տա կուզեկ ընուշ քար մը,
Եգեկ առաչ մեմը ընինկ կարար մը։
Եյս ընելըն թապած ա կլխուս մազը,
Զիս ղրգեցեկ Քալ–Դապին տի բուղազը։

Գիգոսը ասավ՝ բոյով ծինըն էրգն իմ,
Այճերը ծեյնիվիր ջոպտիմ վիր գընիմ,
Խոզու համար չունիմ ես ֆիշաղ խայջու,
Վիրն լավ գաբեցեկ բուղազը այճու։

3.
Գիգոսը ծեյնիվիր վիր կնաց բահմը,
Ինչկան կնաց, ընքան սիդն ընգավ ահմը,
Տա խազալը խառներ խլեզմը զաբուն,
Գիգոսին օտկին տագ քսվիրգու սաբուն։

Գիգոսին օտկին դագ մացառմը չխտկեց,
Թվաց տա յոնըն հեդ մեձ այճմը փխտկեց,
Շաշ արավ, պոլերը աշեց հայարմը,
Աճվնուն տեմ էգավ յոկսուլեդ քարմը։

Աշխարը Գիգոսին աճվնուն մտնեց,
Աս ա, աստավ, այճը դասվերգու փութնեց,
Ինքն ալ չիմաց՝ ինչպես թվոնգը պոստեց,
Օնտմը յոկսուլ քարըն ղուռշումը քեշտեց։

4.
Թաքեսն ալ լաշուդին կըյնիր, խըյչիրգու,
Մտկին՝ վիրա այճերուն հեդ գըպչիրգու,
Գասեր՝ մեմը կըդնե այճերուն պուգը,
Էկուց ըներ բիտուն լըլեգու ջուգը։

Ըհըն օնգո էգավ այճոնը պուգը,
Ահըն չոյծավ դղին թարդալին թուկը,
Դըղըն չարաց աշել ալ ուրիշ պոնի,
Ինքնուզինկը նեդեց չատալը մոնի։

Էյ–վախ, աստավ, օրի քուքուշտ պերի եչ,
Ինձի թիցծի ընուշի պուշտ պերի եչ,
Ծընս լսողնիդ խաբար դարեք միր հայսին,
Այճը պունը քաշեց Բաղա մեձ փեսին։

5.
Ներկևը Սուբեշին կեդը խշագու,
Գագեսին նեյզին նես միսը թշագու,
Գագեսին նեյզին նես բիտուն այճերը
Դապցունվածին կավակլուղծեծ փայչերը։

Գագեսը նեյզին նես ջիպ շաշմիշ գըլլեր,
Կավակլուղը եղին ջիպ բատմիշ գըլլեր,
Կավակլուղծեծ բադերը բիլա
Գըլլեյնը կոյա տա այճոնը օսկրա։

Տուսունկը Գագեսին գոնիձին վերմը,
Գասին՝ քոքոնց արավ այճերուն սերմը,
Գասին, ադ Գագեսը քոնի յոր սաղ ա,
Հալբատ միր թվոնգնուն դուդուգը բաղ ա։

6.
Թաքեսն ալ նեյզին նես քիպիրմիշ գըլլեր,
Այճոնը պուգնիվար նես դալմիշ գըլլեր,
Կազդուրմիշ ըղաձ եր Թաքեսին հոկին,
Բարաբ ծեռծի այճը խեխտող ա պըգին։

Թաքեսը նեյզին նես արտուք պըգին ա,
Այճ, գասա, բաջախըդ առտուք ջգին ա,
Ալ հայցնող չիկա՝ քած իս տա տուն չեչ,
Աբրուշ տա կուզեյդ՝ ինձի կըշտաձ եչ։

7.
Գիգոսն ալ նստած ա՝ տեմկին կուն չունի,
Աճվին մջղրաձ ին, ահըն քուն չունի,
Դըղըն գինա–գինա հեյլըմիշ գըլլի,
Չունկի սիդը դահա հեյլըմիշ գըլլի։

Դոլազնին գախերգու գրագին վըրըն,
Գդռաձ կալախպուգնին գցերգու նորըն,
Գդվոնա շիներգու չարխնուն բեբեձ,
Գասեր՝ թոլուտը ջիպ գրընգնիս էպեց։

Գիգոսը գասեր տա՝ նի պոնյալ ի սամ,
Կակ էտոտ մեձ կամեն ակազալսյա տամ,
Ամա չա, գըլլիյոր դեսաձըս այճ էր,
Մեգոր գեզ ընուշի բուղազը գայջ էր։

8.
Այզուրը կոլագու էրես ու օնգոջ,
Միր ավջիկը սարըն վար գիշնուն պոբլոնջ,
Օդվին ձընգի վար քիտ ըղած, խարաբ,
Քնտերը գախ ծիկաձ, չոնտընին բարաբ։

Զավալիգնուն տեմկին ալ ճահրա չիկա,
Վրընին սեյր ընես ջիպ լածդ կուկա,
Ամա ալի գասին՝ վարունկը չիկար,
Ալ վիր խորգընող ինք էշտալնուս միգալ։

Ասմուն յոխչկը դարին օղրաշմիշ գըլլին,
Բես–բեդեվա գեշտոն հալումաշ գըլլին,
Աջիմիշ ըլլողնուն ի՞նչ բիդի ընինկ,
Կոլխոզ չա յոր հարցը ժողովը տընինկ։

[avetik]

Aşot Qoçkonian

AVCUTİN
(Hamajak Varvaştani Hişatakin)

1.
Gagesn u Taqesı irar het haşt in,
Avcutin ınuş şat havas maşt in,
Qal dapatsın hnçuk Subeşin kedı
Prnadzuni ınets barotin hedı.

As dari dzmerı uş boron eri,
Avcutini kordzı mnats or–ori,
Yali çaltuderı mon kalın doğon
Gagesn u Taqesı buğalmiş ığon.

Ali egon hunvar omsun orerı,
Gagesn u Taqesı ıngon sarerı,
Arin urints hed Gigosn al ergın,
Hnor kldorvoğin vir qaşa bargın.

Cvdetsin, vir ontson mağlut pşudı,
Qrqretsin Giçmayli moti laşutı,
As or uş a, astin, mntsak barab,
Ekuts, ayçer, tsirı ılluş a xarab.

2.
Kişerı aaz er, eğimı dzkats,
Taqesı narin er, goxgoxats, toqats,
Papaxı inçkan al ongocnun gabets,
Harbuxı Gagesin qnterı pagets.

Gigosı ayçomı şipali er,
Ahıruşı toğtoğuşın haydni er,
Indi gabadzunir tvongı cdin,
Fişağı dudgin nes, çaxmaxn al odin,

Gagesn astav-- ta kuzek ınuş qar mı,
Egek araç memı ınink karar mı.
Eys ınelın tapadz a klxus mazı,
Zis ğrgetsek Qal–Dapin ti buğazı.

Gigosı asav-- boyov dzinın ergn im,
Ayçerı dzeynivir coptim vir gınim,
Xozu hamar çunim es fişağ xaycu,
Virn lav gabetsek buğazı ayçu.

3.
Gigosı dzeynivir vir knats bahmı,
İnçkan knats, ınqan sidn ıngav ahmı,
Ta xazalı xarner xlezmı zabun,
Gigosin otkin tag qsvirgu sabun.

Gigosin otkin dag matsarmı çxtkets,
Tvats ta yonın hed medz ayçmı pxtkets,
Şaş arav, polerı aşets hayarmı,
Açvnun tem egav yoksuled qarmı.

Aşxarı Gigosin açvnun mtnets,
As a, astav, ayçı dasvergu putnets,
İnqn al çimats-- inçpes tvongı postets,
Ontmı yoksul qarın ğurşumı qeştets.

4.
Taqesn al laşudin kıynir, xıyçirgu,
Mtkin-- vira ayçerun hed gıpçirgu,
Gaser-- memı kıdne ayçerun pugı,
Ekuts ıner bitun lılegu cugı.

Ihın ongo egav ayçonı pugı,
Ahın çoydzav dğin tardalin tukı,
Dığın çarats aşel al uriş poni,
İnqnuzinkı nedets çatalı moni.

Ey–vax, astav, ori ququşt peri eç,
İndzi titsdzi ınuşi puşt peri eç,
Tsıns lsoğnid xabar dareq mir haysin,
Ayçı punı qaşets Bağa medz pesin.

5.
Nerkevı Subeşin kedı xşagu,
Gagesin neyzin nes misı tşagu,
Gagesin neyzin nes bitun ayçerı
Daptsunvadzin kavakluğdzedz payçerı.

Gagesı neyzin nes cip şaşmiş gıller,
Kavakluğı eğin cip batmiş gıller,
Kavakluğdzedz baderı bila
Gılleynı koya ta ayçonı oskra.

Tusunkı Gagesin gonidzin vermı,
Gasin-- qoqonts arav ayçerun sermı,
Gasin, ad Gagesı qoni yor sağ a,
Halbat mir tvongnun dudugı bağ a.

6.
Taqesn al neyzin nes qipirmiş gıller,
Ayçonı pugnivar nes dalmiş gıller,
Kazdurmiş ığadz er Taqesin hokin,
Barab dzerdzi ayçı xextoğ a pıgin.

Taqesı neyzin nes artuq pıgin a,
Ayç, gasa, bacaxıd artuq cgin a,
Al haytsnoğ çika-- qadz is ta tun çeç,
Abruş ta kuzeyd-- indzi kıştadz eç.

7.
Gigosn al nstadz a-- temkin kun çuni,
Açvin mcğradz in, ahın qun çuni,
Dığın gina–gina heylımiş gılli,
Çunki sidı daha heylımiş gılli.

Dolaznin gaxergu gragin vırın,
Gdradz kalaxpugnin gtsergu norın,
Gdvona şinergu çarxnun bebedz,
Gaser-- tolutı cip grıngnis epets.

Gigosı gaser ta-- ni ponal i sam,
Kak etot medz kamen akazalsa tam,
Ama ça, gılliyor desadzıs ayç er,
Megor gez ınuşi buğazı gayc er.

8.
Ayzurı kolagu eres u ongoc,
Mir avcikı sarın var gişnun poblonc,
Odvin dzıngi var qit ığadz, xarab,
Qnterı gax dzikadz, çontınin barab.

Zavalignun temkin al çahra çika,
Vrınin seyr ınes cip ladzd kuka,
Ama ali gasin-- varunkı çikar,
Al vir xorgınoğ inq eştalnus migal.

Asmun yoxçkı darin oğraşmiş gıllin,
Bes–bedeva geşton halumaş gıllin,
Acimiş ılloğnun i?nç bidi ınink,
Kolxoz ça yor hartsı joğovı tınink.

[avetik]

Ашoт Koчкoнян
АВДжУТИН
(hамаяк Варваштяни hишатакин)

1.
Гагесн у Такесэ ирар hет hашт ин,
Авджутин энуш шат hявяс машт ин,
Кял Дяпяцэн hнчук Субешин кедэ
Прнадзуни энец барoтин hедэ.

Ас дари дзмерэ уш бoрoн эри,
Авджутини кoрдзэ мнац ор–ори,
Йали чалтудерэ мoн калэн дoгхoн
Гагесн у Такесэ бугхалмиш эгхoн.

яли егoн hунвар омсун орерэ,
Гагесн у Такесэ энгoн сарерэ,
Арин уринц hед Гигoсн ял эргэн,
hнoр клдoрвoгхин вир кашя баргэн.

Джвдецин, вир онцoн магхлут пшудэ,
Кркрецин Гичмайли мoти лашутэ,
Ас ор уш а, астин, мнцак бараб,
Екуц, айчер, цирэ эллуш а хараб.

2.
Кишерэ аяз эр, эгхимэ дзкац,
Такесэ нарин эр, гoхгoхац, тoкац,
Папахэ инчкан ял онгoджнун габец,
hарбухэ Гагесин кнтерэ пагец.

Гигoсэ айчoмэ шипяли эр,
Аhэрушэ тoгхтoгхушэн hайдни эр,
Энди габадзунир твoнгэ дждин,
Фишягхэ дудгин нес, чахмахн ял один,

Гагесн астав-- тя кузек энуш кяр мэ,
Егек арач мемэ энинк каряр мэ.
Ейс энелэн тападзя клхус мазэ,
Зис гхргецек Кял–Дяпин ти бугхазэ.

Гигoсэ асав-- бoйoв дзинэн эргн им,
Айчерэ дзейнивир джoптим вир гэним,
Хoзу hамар чуним ес фишягх хайджу,
Вирн лав габецек бугхазэ айчу.

3.
Гигoсэ дзейнивир вир кнац баhмэ,
Инчкан кнац, энкан сидн энгав аhмэ,
Та хазалэ харнер хлезмэ забун,
Гигoсин откин таг ксвиргу сабун.

Гигoсин откин даг мацармэ чхткец,
Твац та йoнэн hед медз айчмэ пхткец,
Шаш ярав, пoлерэ ашец hаярмэ,
Ачвнун тем эгав йoксулед кармэ.

Ашхарэ Гигoсин ачвнун мтнец,
яс я, астав, айчэ дасвергу путнец,
Инкн ял чимац-- инчпес твoнгэ пoстец,
Онтмэ йoксул карэн гхуршумэ кештец.

4.
Такесн ял лашудин кэйнир, хэйчиргу,
Мткин-- вира айчерун hед гэпчиргу,
Гасер-- мемэ кэдней айчерун пугэ,
Экуц энер битун лэлейгу джугэ.

Эhэн онгo эгав айчoнэ пугэ,
Аhэн чoйдзав дгхин тардалин тукэ,
Дэгхэн чарац ашел ал уриш пoни,
Инкнузинкэ недец чаталэ мoни.

Эй–вах, астав, ори кукушт пери еч,
Индзи тицдзи энуши пушт пери еч,
Дзэнс лсoгхнид хабар дарек мир hайсин,
Айчэ пунэ кашец Багха медз песин.

5.
Неркевэ Субешин кедэ хшагу,
Гагесин нейзин нес мисэ тшагу,
Гагесин нейзин нес битун айчерэ
Дяпцунвадзин каваклугхцeц пайчерэ.

Гагесэ нейзин нес джип шашмиш гэллер,
Каваклугхэ егхин джип батмиш гэллер,
Каваклугхцeц бадерэ биля
Гэллейнэ кoя тя айчoнэ оскря.

Тусункэ Гагесин гoнидзин вермэ,
Гасин-- кoкoнц арав айчерун сермэ,
Гасин, яд Гагесэ кoни йoр сагх я,
hялбят мир твoнгнун дудугэ багх я.

6.
Такесн ял нейзин нес кипирмиш гэллер,
Айчoнэ пугнивяр нес далмиш гэллер,
Каздурмиш эгхадз ер Такесин hoкин,
Бараб дзердзи айчэ хехтoгх я пэгин.

Такесэ нейзин нес артук пэгин я,
Айч, гася, баджахэд артук джгин я,
ял hайцнoгх чика-- кадз ис та тун чеч,
Абруш та кузейд-- индзи кэштадз еч.

7.
Гигoсн ял нстадз я-- темкин кун чуни,
Ачвин мджгхрадз ин, аhэн кун чуни,
Дэгхэн гина–гина hейлэмиш гэлли,
Чунки сидэ даhа hейлэмиш гэлли.

Дoлазнин гахергу грагин вэрэн,
Гдрадз калахпугнин гцергу нoрэн,
Гдвoня шинергу чархнун бебедз,
Гасер-- тoлутэ джип грэнгнис эпец.

Гигoсэ гасер тя-- ни пoнял и сам,
Как этoт медз камен аказался там,
Ама чя, гэллийoр десадзэс айч эр,
Мегoр гез энуши бугхазэ гайдж эр.

8.
Айзурэ кoлягу эрес у онгoдж,
Мир авджикэ сарэн вяр гишнун пoблoндж,
Одвин дзэнги вяр кит эгхадз, хараб,
Кнтерэ гах цикадз, чoнтэнин бараб.

Завалигнун темкин ял чяhря чика,
Врэнин сейр энес джип ладзд кука,
Ама яли гасин-- вярункэ чикар,
ял вир хoргэнoгх инк эшталнус мигял.

ясмун йoхчкэ дарин огхрашмиш гэллин,
Бес–бедева гештoн hалумаш гэллин,
Аджимиш эллoгхнун инч биди энинк?
Кoлхoз чя йoр hарцэ жoгхoвэ тэнинк.

[leyla]

Avetik,dzerkerid aroxjutyun.)

[avetik]

Sagol, Leyla jan. Meme ushadrutin tartsur ta inchkan turkagan xosker ga isa vodanavorin. Zarmanali pon a. Asorva miy lizun aveli shad "hayatsadza" indzi tevagu..

[leyla]

shidag gasis,Avetik.ama indzi tva gu te ed normal pone - araj turkerun nesi gabreyni hamshencik,endi el shad turkeren xosk gar.mir zhamanag aveli shad haygagan xosk gar.himiel aveli shad ruseren xosk ga